Egzama (atopik dermatit) ciltte kuru, pullu, yama tarzında lezyonlara ve yoğun kaşıntı gibi belirtilerle karşımıza çıkan kronik bir cilt (deri) hastalığıdır. Yoğun şekilde ortaya çıkan cilt kaşınması ciltte kızarıklıklara, dökülmelere ve açık kesilere sebebiyet verebilir.
Hissedilen bu yoğun kaşıntı hissi, kişinin yaşam kalitesini düşürür, uykusuzluğa sebep olur. İş hayatı, sosyal hayat ve okul hayatında kişi kendini iyi hissetmeyerek kötü bir performans ortaya koyarak kişinin başarı ve mutluluğu ile ilgili sonuçlar doğurabilir.
EGZAMANIN NEDENLERİ
Genetik faktörler ve çevresel faktörler olarak genel kategoride ikiye ayrılan egzamanın sebepleri yapılan son araştırmalarda; hastaların büyük bir kısmında kalıtsal olarak cildin üst tabakasını sağlamlaştıran bir proteinin eksik veya hatalı üretiminin olduğu, bu nedenle çevreden gelen alerjenlere karşı, diğer bireylere kıyasla cildin daha geçirgen olduğu saptanmıştır.
Alerji yetişkin ve çocuklarda; genetik faktörlerin dışında; stres, alerji, aşırı titizlik, katkı maddeli yiyecekler, kimyasal ürünlere maruziyet gibi sebeplerden meydana gelebilir.
Egzama her yaş ve cinsiyette ortaya çıkabilir. Egzama genel itibari ile çocukluk çağında ortaya çıkar. Fakat yetişkin çağında da ortaya çıkması mümkündür.
EGZAMA VE ALERJİ ARASINDAKİ BAĞLANTI
Egzama direkt olarak bir alerjik hastalık olmamakla birlikte; alerjik hastalıklarla seyreden bir durum olabilir. Egzaması olan kişilerin ciltleri daha ince ve hassas olduğu için alerjenlere karşı daha açıktır bu nedenle alerjik reaksiyonlar daha fazla görülebilir.
EGZAMADA TANI VE TEŞHİS
Egzama tanısı dermatologlar (cilt hastalıkları uzmanı) tarafından konur. Dermatologlar şikayeti olan kişiyi muayene ederek ve ciltteki belirtilerden yola çıkarak egzama teşhisini koyabilir.
Bu yöntemin dışında; alerjik kişilerde sık görülen alerjik belirtileri de göz önünde bulundurarak Prick Testi ve Kan Testi gibi yöntemlerle de tanı ve teşhise katkı sağlanabilir.
EGZAMA TEDAVİSİ
Egzama atopik dermatit için kesin bir tedavi yöntemi yoktur. Fakat uygulanan tedaviler ile cildin korunması, kaşıntının giderilmesi, şikayetlerin azaltılması, iltihap ve enfeksiyonların azaltılması, hastalığın kontrol altında tutulması sağlanabilir.
Egzama tedavisinde öncelikle egzamayı ortaya çıkaran bir alerjen varsa bu alerjenden ve stresten arınmak gerekir. Kimyasal maddeleri, kozmetik ürünlerini ve ciltle teması olan her türlü temizlik ürününü dikkatli kullanmak gerekmektedir. Günlük hayatta kullanılacak ürünlerin egzama için uygun olmasına dikkat edilmelidir.
Çeşitli kremlerle ve ilaçlarla kaşıntı, kızarıklık, kabarcıklar gibi semptomların azaltılmasına yönelik tedaviler uygulanarak hastanın yaşam kalitesi arttırılabilir.
Cildin kuruyup çatlamasını önlemek amacıyla, cildin sürekli nemlendirilmesi, kuru bırakılmaması, önem taşımaktadır. . Cilt yüzeyindeki kaşıntı ve kızarıklığa yönelik olarak steroid içeren bazı kremler kullanılabilir. Lokal olarak uygulanan kremlerden verim alınamadığı durumlarda ise oral yolla veya damar yoluyla kortikosteroid uygulanması ve fototerapi gibi yöntemler kullanılmaktadır.
EGZAMASI OLAN KİŞİLER NELER YAPABİLİR?
- Dışarı çıkmadan önce cildin nemlendirilmesi özellikle kış aylarında ortaya çıkan egzamanın önüne geçmede etkili olabilir.
- Soğuk havalarda daha dikkatli olup, cilt nemlendirilmesi arttırılabilir.
- Banyo sonrası sabun ve duş jellerinin yarattığı kuruluk hissini azaltmak için nemlendiriciler kullanılabilir.
- Yeterince su tüketmek, cildin nem dengesi için gereklidir.
- Zararlı yüzeyler ve kimyasallarla temasın azaltılması gereklidir.
- Egzamanın var olduğu bölgeleri aşırı tahrişten korumak, çatlak ve kesi oluşumu önlemek gereklidir.
- Erken teşhis ve hastalığın yayılmasını önlemek için doktora başvurulması önemlidir.